Format: 165 x 235 mm
Objętość: 232 strony
Oprawa miękka, foliowana
ISBN 978-83-63518-18-9
Projekt okładki: Agnieszka Piksa (z własną grafiką „Zagadka Sfinksa”)
Pomieszczone w tomie studia są rezultatem badań nad kategorią tragiczności, prowadzonych przeze autora od wielu lat, zarówno na polu naukowym, jak i akademickim. Zasadniczym kontekstem i motywem dla tych badań stało się Ingardenowskie pojęcie jakości metafizycznych. Fenomenologiczny kontekst wyznacza dla kategorii tragiczności dwa, powiązane ze sobą, pola problemowe: 1. rozumienie tragiczności jako szczególnego doświadczenia o charakterze egzystencjalnym, a zarazem dziejowym oraz 2. analizę estetyczno-literackich strukturalizacji tego doświadczenia. Prezentowane studia oparte zostały na dwóch biegunowych punktach odniesienia. Pierwszy wyznacza tragedia grecka oraz niektóre teksty Starego Testamentu, ujęte tu jako szczególnego rodzaju arche tragiczności w kulturze Zachodu lub, innymi słowy, podstawowe dla tej kultury strukturalizacje doświadczenia tragiczności (część I). Drugi biegun wyznaczony jest natomiast przez doświadczenie ponadindywidualnych „tragedii dziejowych” dwudziestego wieku, reprezentowanych w książce przez analizę tekstów Czesława Miłosza i Icchaka Kacenelsona (część II), a także – zawartą w części pierwszej – próbę opisania Holocaustu w kategoriach tragedii ofiar. Oba poematy powstały – by użyć określenia Błońskiego – „na dnie piekła, które dosłownie ziało zbrodnią i nieszczęściem”. Historyczna „bliskość” tego doświadczenia, zarówno co do czasu, jak i miejsca (Warszawa), a jednocześnie odmienny sposób partycypacji w tym doświadczenia przez obu poetów, stwarza możliwość uchwycenia różnych form literackiej strukturalizacji doświadczenia „tej samej” tragedii dziejowej.
W rozprawach zawartych w III części książki, analizując dwa przypadki prawdy w literaturze, autor próbuje obok prawdy rozumianej w kategoriach wartości logicznych ugruntować pojęcie „prawdy” jako partycypacji sztuki słowa w nawarstwiającym się dziejowo doświadczeniu ludzkiego sposobu istnienia. Tragiczność w tym ujęciu stanowi jego istotną strukturalizację. W bezpośrednim odniesieniu zaś do koncepcji jakości metafizycznych reinterpretuję ją w kategoriach „zobowiązania”, przeciwstawionego „związaniu”. Tragiczność w takim ujęciu, rozumiana jako odsłaniająca się jakość metafizyczna, ustanawia ruch od człowieka ku jakościom metafizycznym, ruch oparty na wolnej decyzji – „zobowiązania” w obliczu metafizycznego odsłonięcia i który jako wybór konstytuuje formę uczestnictwa w doświadczeniu tragiczności.